Bioboeren op een bedrijf met vee én groenteteelt, het is geen sinecure. Maar het geeft veel voldoening om de kringloop te sluiten en om je klanten te laten watertanden. Bavo Verwimp van De Kijfelaar geeft een inkijkje in het leven op een gemengde bioboerderij.
Bekijk het filmpje over De Kijfelaar met Bavo Verwimp:
De Kijfelaar ligt in Noorderwijk, vlakbij Herentals. Bioboer Bavo Verwimp bewerkt er zo’n 30 ha grond. Daarvan teelt hij op ongeveer 1,5 ha meer dan 50 soorten groenten. Daarnaast heeft hij 35 Blonde d’Acquitaines - mooie, blonde runderen. Hoe je die twee met elkaar verzoent, vertelt Bavo Verwimp zelf.
Wat is bio?
Bavo Verwimp: Veel mensen hebben een vrij stereotiep beeld van wat bio inhoudt. Het is niet zo makkelijk om dat kort uit te leggen. Het is echt wel veel méér dan boeren zoals 50 jaar geleden. Onze klanten krijgen elke week een mailtje met info over wat er gebeurt op de boerderij. Zo krijgen ze beetje bij beetje een beter beeld van wat een bioboerderij precies is.
Evidente stap
Toen ik de boerderij overnam van mijn ouders heb ik er niet echt over moeten nadenken. Voor mij was het evident dat we een tandje bij zouden steken richting een milieuvriendelijke manier van werken. Het was eigenlijk een droom om dat te realiseren.
Het biolabel krijgen was voor ons een hele belangrijke stap. Het is ook wel de enige manier om iets terug te krijgen voor de inspanningen die je doet. Er zijn ook wel gangbare boeren die stappen zetten naar een duurzame productie, maar die krijgen geen hogere prijs voor hun producten. Dus de meerwaarde van bio helpt om de overstap rendabel te maken.
De minimumlat
Voor ons is het biolabel, dus de biowetgeving volgen, de minimumlat. Naar onze klanten toe proberen we te benadrukken dat we een stapje verder willen gaan: het gaat voor ons ook over het belang van seizoensgebonden en lokaal eten. In de winter verkopen we bijvoorbeeld geen tomaten in ons biowinkeltje. Het biolabel geeft de garantie aan onze klanten dat wij alles op biologische wijze doen. Het is een keurmerk dat vertrouwen geeft aan onze klanten over wat ze kopen.
Boeren met de natuur
Wat we vooral doen in bio is goed zorgen voor de bodem. In bio voeden we niet de planten maar wel de bodem, en die voedt op zijn beurt de planten. Op die manier krijg je gezonde, sterke gewassen die tegen een stootje kunnen. Alles vertrekt uit die bodem.
Maar voor een bioboer zijn er elke dag wel weer nieuwe uitdagingen. De droogte in de zomer van de afgelopen vier jaar, dat blijft een probleem. Ook duiven en konijnen op afstand houden, is een uitdaging. Je bent constant bezig om netten over je groenten te leggen of er weer af te halen. Elke dag opnieuw ben je bezig om het evenwicht te vinden tussen samen met en ook tegen de natuur werken.
Andere aanpak
De omschakeling naar bio was niet zo moeilijk omdat mijn ouders zonder dat ze het wisten al een aantal biotechnieken toepasten. Ze hadden bijvoorbeeld gras-klaver velden, en ze gebruikten amper kunstmeststoffen. De grootste switch kwam er met de verkoop naar de korte keten in de plaats van via de gangbare kanalen. Daardoor moesten we veel meer verschillende gewassen telen, en dat vergde een andere organisatie.
Als je kiest voor de korte keten, moet je élke week een mooi en zo gevarieerd mogelijk aanbod in de winkel hebben. Dat betekent dat je heel gestructureerd moet gaan nadenken over wat wanneer geplant en gezaaid moet worden. Je moet altijd drie-vier-vijf weken vooruit denken, in functie van wat er dan in de winkel moet liggen.
Kringlopen sluiten
Wat ons onderscheidt, is dat we een gemengde boerderij zijn. We hebben zowel akkers als veeteelt. Het grote voordeel van een gemengde boerderij is dat we zelf de kringloop kunnen sluiten. Onze dieren staan op stro, dus we hebben hele goeie stalmest die we gebruiken bij de groenteteelt. Hoewel de grond hier in de Kempen eerder zanderig is, slagen we er dankzij die mest toch in om mooie prei, bloemkool en broccoli te telen, want dat zijn teelten die een rijke bodem nodig hebben. Ook kunnen we de kringloop sluiten door overschotten van teelten aan de koeien te geven als voer, bv. slechte aardappelen of pompoenen die niet voldoende verkoopbaar zijn.
Nog een ander voorbeeld: in de teeltrotatie (van de groenten) is het belangrijk om rustgewassen in te brengen, om de bodem te laten heropladen. Wij zaaien dan vaak grasklaver. Maar als je geen runderen of schapen hebt, kun je zo’n veld niet benutten. Wij kunnen dat wel benutten als voeder voor onze koeien. De koeien maken daar vlees van, en ook goeie mest.
Dus het overschot van de akker wordt gebruikt als voedsel voor ons vee en de mest van het vee gebruiken we op onze akkers. Op die manier hebben we geen afval en kunnen we op boerderijniveau de kringloop sluiten. Zeker voor een bioboerderij is dat echt wel een meerwaarde.
Aangenaam contact
Het contact met de klanten maakt echt het verschil. De winkel is twee dagen open en dan hebben we constant volk over de vloer. Dat is heel fijn, de klanten appreciëren wat we doen en dan is het aangenaam werken. Wat hen drijft om te komen? Er zijn mensen die geïnteresseerd zijn in milieuvriendelijke producten of in dierenwelzijn, veel mensen zijn bezig met gezonde voeding, maar nog veel meer mensen willen gewoon graag lekkere dingen kopen. De lekkere smaak van biogroenten is iets dat wij echt benadrukken. En daar komen mensen voor, soms eerder dan voor het biologische!
=-=-=
De video werd gemaakt in het kader van de biocampagne:
