Wist je dat vee een positieve impact kan hebben op het milieu? De koe produceert mest, die mest wordt op de teeltvelden gebruikt om de bodem te voeden, en daardoor levert het veld betere producten op voor mens en dier. En zo is de kringloop rond.

Positieve impact

De veehouderij ligt tegenwoordig stevig onder vuur. Nochtans kan een goed beheerde veestapel echt wel een positieve impact hebben op het milieu. Want door de mest die de dieren produceren, helpen ze mee ervoor te zorgen dat de bodem gezond en vruchtbaar blijft -- op voorwaarde dat het aantal dieren en de hoeveelheid mest per hectare beperkt blijft.
Bioveehouders hebben relatief minder runderen en de dieren krijgen relatief meer ruimte in de wei én in de stal. Dat verhoogt hun welzijn: ze krijgen immers voldoende ruimte om te kunnen staan, makkelijk te gaan liggen, zich om te draaien, zich te verzorgen en alle natuurlijke bewegingen te kunnen uitvoeren. Daarnaast is de veeboer verantwoordelijk voor het goede en volledige hergebruik van de mest van zijn dieren. Daarom moeten dieren en mest per hectare beperkt blijven.

Op het terrein

Bij Herentals vind je De Kijfelaar, een boerderij die werkt volgens de principes van de biologische landbouw. Net zoals op elke andere bioboerderij staat de zorg voor de bodem, planten en dieren er centraal. "Wij zijn een gemengde boerderij," vertelt boer Bavo Verwimp. "Dat wil zeggen dat we zowel dieren als gewassen hebben. Zo zorgen we niet alleen voor een ruim aanbod van producten voor wie van lekker eten houdt, maar we sluiten ook heel wat kringlopen."

De koeien in de wei bij De Kijfelaar - (c) Kijfelaar,  Albertus Engbers
De koeien in de wei bij De Kijfelaar - (c) Kijfelaar, Albertus Engbers

Waarom is het kringloopprincipe een troef in bio?
"Onze koeien produceren mest. Mest heeft misschien een negatief imago maar is eigenlijk een waardevolle bron van voedingsstoffen", legt Bavo uit. "Biologische mest verhoogt het organisch stofgehalte in de bodem en verbetert zo de kwaliteit van de bodem. We bemesten er onze akkers mee zodat we een vruchtbare bodem krijgen, waarop we groenten en aardappelen telen. Die groenten en aardappelen worden verkocht, maar er is altijd overschot: te kleine of te grote aardappelen, een lelijke pompoen … Onze dieren krijgen dat ‘afval’ als bijkomend kwaliteitsvol voeder."

Omdat De Kijfelaar een bioboerderij is, moet er aan teeltrotatie gedaan worden. Want voor een goede bodemvruchtbaarheid is het belangrijk om de bodem niet uit te putten door elk jaar dezelfde gewassen op dezelfde plek te telen. Bavo Verwimp vervolgt: "Door teeltrotatie groeit er regelmatig gras-klaver op onze akkers. Dat is belangrijk want de klaver bindt stikstof uit de lucht en die wordt opgenomen door het gras ernaast. De koeien eten de gras-klaver op, en produceren er vervolgens mest mee die we opnieuw op de akkers gebruiken."

Is het kringloopprincipe typisch voor biologische boerderijen?
"Nee, maar het kringloopprincipe is wel een van de uitgangspunten van de biologische productie," vertelt boer Bavo. "Onze dieren ‘recycleren’ gras en afvalvoeder tot kwaliteitsvolle mest en hoogwaardig vlees." Zo worden de gronden van de gemengde biologische boerderij optimaal benut voor voedselproductie.
Bioboerderijen die niet aan gemengde teelt doen worden overigens gestimuleerd om samen met collega-bioboeren deze kringloop met dierlijke mest te organiseren.