In dit tijdperk van fake news hoor je mensen allerlei dingen beweren over biologische voeding. Graag helpen we vijf pertinente misverstanden over bio de wereld uit!
1. 'Eigen teelt is toch ook bio?'
"Ik teel mijn groenten en fruit zelf, lekker biologisch!" Klopt dat? Ja en nee. Het is sowieso heel fijn als je zelf groenten en fruit teelt en daar dan geen kunstmest en geen chemisch-synthetische pesticiden bij gebruikt. Want dat doet bio uiteraard ook niet. Maar bio gaat verder dan dat: de bioboer besteedt bijvoorbeeld veel zorg om de bodem vruchtbaar en levend te houden en gebruikt robuuste planten- en dierenrassen die aangepast zijn aan de lokale omstandigheden.
Stel dat je je groenten aan de buren wilt verkopen en je zet er een bord ‘biologisch’ naast, mag dat dan wel? Nee, dan ben je buiten de lijntjes van de wet aan het kleuren. De term ‘biologisch’ is immers beschermd: alleen bedrijven die zich laten controleren en officieel gecertificeerd zijn voor bio mogen het woord ‘biologisch’ op hun producten vermelden. Daarnaast is er nog een hele rist andere vereisten waaraan de bioboer moet voldoen - en dat gaat verder dan geen kunstmest en chemisch-synthetische pesticiden gebruiken. Op bioproducten moet tot slot ook het Europese biolabel staan als symbool van de controle.
2. 'Bio, dat is gewoon geldklopperij!'
Het prijskaartje van een bioproduct ligt inderdaad vaak wat hoger dan zijn niet-bio tegenhanger, maar voor die meerprijs krijg je dan ook allerlei voordelen in de plaats. Maar is dat geldklopperij? Nee, absoluut niet.
Voor de hogere prijs zijn er verschillende redenen. Een paar van de belangrijkste:
- Biolandbouw is in ons land vaak kleinschaliger, waardoor schaalvoordelen minder evident zijn.
- Zowel bij planten als dieren gebruikt de bioboer vaak robuuste rassen. Die zijn van nature uit beter bestand tegen allerlei plagen en ziektes, maar ze geven meestal een lagere opbrengst doordat ze minder en andere meststoffen krijgen, of doordat ze moeten langer groeien.
- In bio mag de boer geen herbiciden gebruiken. Het onkruid moet dus op een alternatieve, vaak meer arbeidsintensieve manier verwijderd worden. En dat verhoogt de werktijden.
- Biovee krijgt meer ruimte in de stal en in de wei. Daardoor heeft de bioboer meer wei- en stalruimte voor vee nodig dan een niet-bioboer, en dat kost geld.
Biodieren krijgen meer ruimte binnen én buiten - (c) Vlam
Kortom, de prijs die je als consument betaalt, gaat dus naar de kwaliteit van de grondstoffen, het werk van de boer, een lagere impact op het milieu en extra dierenwelzijn.
3. 'In plastic verpakte biokomkommers, dat is toch geen bio?'
Toch wel. Een gewone komkommer en een biokomkommer zien er identiek uit, maar vaak liggen ze toch samen in één winkel. Als consument wil je natuurlijk zeker weten of je nu een biokomkommer of een niet-bio exemplaar pakt. Supermarkten kiezen er meestal voor om de biokomkommers te verpakken (want da's een minder groot aantal). Maar dat is hun eigen keuze, het wordt niet opgelegd vanuit de biosector. In een biowinkel zal je dan weer geen enkele in plastic verpakte komkommers vinden, want zo’n winkel biedt enkel bio aan. Handig!
Plastic verpakking rond bioproducten is trouwens niet meer van deze tijd. Bioproducenten zijn volop op zoek naar milieuvriendelijke alternatieve verpakkingen zoals verpakkingen op basis van suikerrietvezels, zetmeel, katoen of jute. Ook ‘natural branding’ of laseren is mogelijk -- als het product dat toelaat (zie foto). Gelukkig stappen ook heel wat niet-biowinkels hier in mee. En winkels die uitsluitend bio aanbieden, hebben simpelweg geen plastic nodig!
4. 'Biobananen uit Ecuador – dat kan toch nooit echt bio zijn?'
Biobananen uit Costa Rica of biokoffie uit Brazilië – zijn die net zo bio als onze appelen en melk? Het antwoord is positief: ook bioproducten van buiten de EU worden volgens de regels van een biolastenboek geproduceerd en gecontroleerd op een manier die gelijkwaardig is aan het Europese systeem.
Of ze nu zelf over een biowetgeving beschikken of niet, landen die biovoeding willen exporteren naar de EU moeten zelf voor een biocertificaat zorgen. Bij aankomst in de EU worden dit biocertificaat en de goederen opnieuw gecontroleerd. Controle gegarandeerd dus!
5. 'Biologische voeding is heus niet gezonder'
We geven het grif toe: als er één onderzoeksdomein is dat moeilijk te bestuderen valt, dan is het wel het effect van voeding op onze gezondheid. Een degelijk onderzoek zou inhouden dat je een grote groep mensen consequent en voor langere tijd biovoeding laat eten en een andere grote groep consequent niet-bio. Hoe wordt die voeding door al die mensen opgenomen en hoe kun je bepalen of ze er gezonder van worden? Een onderzoek met veel onduidelijke factoren en vraagtekens dus.
Wat we wél kunnen meten, is de nutritionele samenstelling van biovoeding, en daaruit blijkt dit:
- Plantaardige biovoeding bevat over het algemeen meer vitamines B en C, meer antioxidanten en meer mineralen zoals ijzer, magnesium en fosfor.
- Bioproducten bevatten minder residuen van gewasbeschermingsmiddelen en van dierenmedicatie, en hebben een lager nitraatgehalte.
- De veeboer richt zich op het voorkomen van ziekten, met robuuste rassen, voldoende ruime huisvesting en biovoeder. Hormonen zijn in bio verboden en antibiotica wordt enkel in uitzonderlijke gevallen curatief toegepast (dus niet preventief). Het is immers niet 100% duidelijk welk effect de residuen van die producten op mens, dier en natuur hebben.
Wat daarnaast ook meespeelt is dat mensen die regelmatig bioproducten kopen, vinden dat een gezonde voeding belangrijk is en zij kiezen vaker voor een gezonder voedingspatroon. Frequente biogebruikers consumeren meer fruit en groenten, volkoren producten en soep en minder vlees, vleeswaren en frisdranken. Zo krijgen ze meer voedingsvezels, foliumzuur, calcium en ijzer binnen via hun voeding.
Ziezo
Vijf vraagtekens de wereld uit! Laat je als bioliefhebber niet zo maar iets wijsmaken, maar ga op zoek naar het antwoord op deze website (of elders) als er nog eens vragen opduiken over bio!
