Varken

Biologische veehouders hanteren een diervriendelijke aanpak. Een biovarken heeft recht op voldoende comfort en ruimte. Buiten krijgt het voldoende ruimte om rond te lopen en te snuffelen. Binnen ligt er strooisel om fijn in te wroeten.

Sterke rassen

• De bioveeteler kiest om te beginnen robuuste rassen die zich goed kunnen aanpassen aan de lokale omstandigheden en die bestand zijn tegen ziektes. Dit kunnen de klassiek gebruikte rassen zijn zoals het Belgisch Landras, hybride rassen of de Piétrain, maar ook andere rassen zoals het Mangalica varken komen voor.
• Ook geliefd zijn sociale varkens die weinig stressgevoelig en weinig agressief zijn. Op die manier kan de varkenshouder spanningen - en dus ook verwondingen - in de groep vermijden.

Comfortabele stal

• Varkens zijn echte groepsdieren dus ze huizen gezellig samen in een ruime, goed geventileerde stal. De biowetgeving bepaalt precies op hoeveel ruimte een biovarken minimaal recht heeft. Een jong varken (minder dan 50 kg) krijgt minstens 0,8 m² ruimte, een volwassen slachtvarken (meer dan 110kg) krijgt minstens 1,5 m² ruimte in de stal. Een zeug krijgt met 2,5 m² meer ruimte, maar dat zijn enorme dieren en ze leven veel langer.
• Voor ieder varken moet er een voldoende groot ligbed van stro of strooisel zijn, zodat alle varkens tegelijkertijd comfortabel kunnen liggen.
• Voldoende ruimte heeft een positief resultaat: de dieren vertonen minder stress en meer natuurlijk gedrag, met een hogere weerstand als gevolg. Ook qua welzijn is dit een troef: dankzij de bewegingsruimte kunnen de varkens hun natuurlijke gedrag vertonen, zoals liggen, draaien, wroeten, zich verzorgen, enz.
• Concreet bestaat de stalvloer voor maximaal de helft uit een roostervloer voor het opvangen van de mest. Op de rest van de vloer ligt strooisel om in te liggen, te wroeten en te snuffelen. Het zachte stro draagt ook bij tot gezondere poten.
• Sommige biovarkenshouders gebruiken tegenwoordig een serrestal met een lichtdoorlatend dak zodat de dieren ook binnen het natuurlijke ritme van dag en nacht kunnen volgen.

Het goeie buitenleven

• Vrije uitloop is wettelijk verplicht in bio, dus ook voor varkens, en dat is toch wel uniek. Sinds 2022 staat in de biowetgeving dat het biovarken permanent vrij naar de buitenruimte moet kunnen, waar het voldoende ruimte heeft om rond te lopen, te wroeten en te snuffelen.
• De buitenloop is meestal een omheinde buitenruimte, soms ook een weide of een bosje (varkens wroeten de hele tijd, dus is het moeilijk om ze op weides te laten lopen). Dankzij deze comfortabele buitenomgeving zijn de varkens rustig en tevreden -- staartbijten komt zelden voor.
• Doordat ze veel in de buitenlucht komen, kunnen ze hun lichaamstemperatuur beter regelen en hebben ze minder last van hittestress.

Mmm, biologisch voer

• Een biovarken eet 100% biologisch voeder dat vooral bestaat uit granen. Dit kan worden aangevuld met ruwvoeder zoals gras-klaver of luzerne.
• Ten minste 30% hiervan moet de veehouder zelf telen of, als hij het niet zelf kan telen, aankopen bij een biobedrijf in zijn regio. Het biovoer is uiteraard geteeld volgens de biologische regels, dus zonder ggo’s, chemische gewasbescherming en kunstmest.
• Varkens worden vaak ook gevoed met biologische reststromen, zoals wei, een restproduct van de kaasmakerij.

Wonen in een piglo

• In bio is de voortplanting gebaseerd op natuurlijke methoden, hoewel kunstmatige inseminatie wel is toegestaan. De varkensboer mag de voortplanting van dieren niet stimuleren, of de bronst (paardrift) van de zeugen beïnvloeden met hormonen.
• Als biozeugen hun biggetjes gaan werpen, krijgen ze een individuele box of hok met veel ruimte (7,5 m²) waar ze hun biggetjes rustig kunnen voeden en waar ze kunnen opstaan en vrij rondlopen.

  

• Biobiggen krijgen ruim de tijd om bij hun moeder te drinken. Na de geboorte drinken de biologische biggen minstens 40 dagen moedermelk. Daarna zijn ze voldoende in staat om met plantaardig voer te beginnen. Vaak worden ze vanaf de vierde week bijgevoerd met biologische melkkorrel.
• Bij sommige biovarkenshouders beschikken de zeugen in de weide over een eigen hok, de zgn. ‘piglo’ (zie foto).

  

Wat bij een ziek biovarken?

• In de biologische veehouderij wordt veel aandacht besteed aan ziektepreventie - als de boer kiest voor een sterk ras, zijn er meestal minder ziektes .
• Als een dier toch ziek wordt, zal de dierenarts de meest passende geneesmiddelen voorschrijven - bij voorkeur zijn dat homeopathische of fytotherapeutische (kruiden en planten) middelen, of sporenelementen, vitaminen of mineralen.
• Is er geen andere oplossing om het dier te helpen, dan mag de dierenarts klassieke geneesmiddelen voorschrijven, waaronder antibiotica. In dat geval moet de boer een dubbele wachttijd respecteren (t.o.v. in gangbaar) voordat hij het behandelde varken als ‘biologisch’ mag verkopen. Zo ben je als consument zeker dat er geen residuen van die medicatie in het biovlees op je bord terecht komen.

Biocontrole garandeert biokwaliteit

Alle voorschriften van de biowetgeving met betrekking tot de biovarkenshouderij worden gecontroleerd door een onafhankelijke erkende biocontrole-organisatie, en dat in alle schakels van de keten. Voor varkens betekent dit een controle bij de varkenshouder, de voederleverancier, de transporteur, het slachthuis, het bedrijf dat het vlees verwerkt of verpakt, de distributeur én het verkooppunt.

Hoe herken je biovarkensvlees?

Proef ook eens een stukje smakelijk biovarkensvlees! Je herkent het aan het bekende EU-biologo en door de wettelijk beschermde term ‘biologisch’.

Meer weten?

• Zo ziet de stal van een biovarken eruit.
• Feit of fabel: een blij varken krult z'n staart.
• Waar kan je bioproducten kopen?